Een operatie waarbij de patiënt dezelfde dag naar huis kan, blijkt in veel gevallen zwaarder te vallen dan mensen vooraf verwachten. Dat concludeert anesthesioloog Björn Stessel van het Maastricht UMC+ en het Jessa Ziekenhuis in Hasselt (B) na promotieonderzoek. Uit zijn studie blijkt onder meer dat slechts 17 procent van de patiënten goed hersteld is vier dagen na een dagbehandeling. Een derde van de patiënten met matige tot ernstige pijn verzuimt daarnaast geheel of gedeeltelijk om pijnstillende medicatie te nemen. “Die zorg kan dan ook veel beter”, aldus Stessel. “Goede voorlichting is daarbij van essentieel belang.”
Een operatie waarbij de patiënt dezelfde dag naar huis kan, blijkt in veel gevallen zwaarder te vallen dan mensen vooraf verwachten. Dat concludeert anesthesioloog Björn Stessel van het Maastricht UMC+ en het Jessa Ziekenhuis in Hasselt (B) na promotieonderzoek. Uit zijn studie blijkt onder meer dat slechts 17 procent van de patiënten goed hersteld is vier dagen na een dagbehandeling. Een derde van de patiënten met matige tot ernstige pijn verzuimt daarnaast geheel of gedeeltelijk om pijnstillende medicatie te nemen. “Die zorg kan dan ook veel beter”, aldus Stessel. “Goede voorlichting is daarbij van essentieel belang.”
Meer dan de helft van alle operaties vindt tegenwoordig plaats in een dagbehandeling. Dat houdt in dat de patiënt op de dag van de ingreep al meteen naar huis kan, zonder ziekenhuisovernachting. Denk bijvoorbeeld aan een kijkoperatie in de knie, het verwijderen van de galblaas of een schouderoperatie. Voordeel daarvan is dat de patiënt in zijn eigen omgeving kan herstellen. Veel mensen denken na een dagbehandeling al weer snel aan het werk te kunnen. Dat blijkt in de praktijk echter tegen te vallen, zo is de conclusie van Stessel.
Kwaliteit van herstel
Stessel verrichtte zijn onderzoek bij meer dan duizend patiënten die verschillende chirurgische ingrepen ondergingen in dagbehandeling. Vier dagen na de operatie werd de kwaliteit van herstel en de mate van pijn vastgesteld. De resultaten bleken weinig positief. Bij het verwijderen van de galblaas bleek bijvoorbeeld geen enkele patiënt goed hersteld te zijn, bij 65 procent was zelfs sprake van een slecht herstel. En ook een schouderoperatie of een op het eerste gezicht eenvoudige ingreep zoals het verwijderen van schroeven en plaatjes lieten vaak een slecht herstel zien. Een kijkoperatie in bijvoorbeeld de keel of de baarmoeder bleek patiënten dan wel weer mee te vallen.
Therapietrouw
Veel patiënten rapporteerden vier dagen na de dagbehandeling tevens matige of hevige pijn, waarbij een schouder-, bot- of tandoperatie en ook weer het verwijderen van schroefjes in negatieve zin opvallen. Stessel onderzocht vervolgens hoe trouw deze patiënten hun voorgeschreven medicatie namen. Bijna één op de drie mensen neemt de pijnstillers niet volgens voorschrift, waarvan een gedeelte de medicatie, zoals paracetamol, tramadol en/of ibuprofen, volledig verzuimt te nemen. “Reden te meer om de kwaliteit van herstel en pijnbestrijding na dagchirurgie te verbeteren”, zegt Stessel.
Voorspelling en effectievere pijnbestrijding
De promovendus werkte aan een model om te voorspellen welke patiënten de grootste kans lopen op matige tot hevige pijn. “Bij deze mensen kun je extra maatregelen nemen”, zegt Stessel. “Zo kun je ze beter gaan opvolgen door meer contactmomenten in te plannen of hulpmiddelen bieden om het slikken van pijnmedicatie te verbeteren.” De promovendus werkt momenteel ook aan het verbeteren van de pijnmedicatie zelf: “De gouden standaard is nu een combinatie van paracetamol en ontstekingsremmers, zoals ibuprofen. Vanwege eventuele bijwerkingen van laatstgenoemde middel is dit niet de meest ideale combinatie. We zoeken nu naar betere alternatieven. Alles met als doel om de zorg na dagchirurgie te verbeteren.”
Björn Stessel promoveerde op vrijdag 10 februari aan de Universiteit Maastricht op zijn proefschrift: “Patient centred care after day surgery: scope for improvement”.